ترویج اندیشه ، نابرابری ، رسانه و قدرت

در اواخر قرن هجدهم و شروع قرن نوزدهم ، علیرغم چند مورد حاد ، جشن شوم تنبیه خاطیان رو به خاموشی گذاشت . در این تغییر و تحول دو روند با هم درآمیختند که درعین حال نه تاریخچه ای کاملا مشابه دارند ، نه علت وجودی شان یکسان است . از یکسو ، نمایش مجازات در ملأعام حذف شد ، بعدها مراسم کیفردهی کنار گذاشته شد و از آن پس بخشی از مراحل دادرسی گردید . مجازات در ملأعام در فرانسه برای اولین بار در ۱۷۹۱ و پس از یک دوره ی کوتاه اعمال مجدد ، بار دیگر در سال ۱۸۳۰ برای همیشه لغو گردید . مجازات بستن به گاری و بردن محکوم به محل مجازات نیز در سال ۱۷۸۹ در فرانسه و در ۱۸۳۷ در انگلستان از میان برداشته شد . بیگاری که در اتریش ، سوئیس و بعضی از ایالات آمریکا نظیر پنسیلوانیا در فضای عمومی خیابانها و در بزرگ راهها انجام می گرفت ، در اواخر قرن هجدهم و نیمه ی اول قرن نوزدهم تقریبا در همه جا لغو شد . این مجازات به این شکل بود که محکوم با گردن بند آهنی ، لباس چند رنگ و گلوله ی آهنی که با زنجیر به پاهایش بسته شده بود ، درحالیکه جمعیت او را مورد ناسزا ، تمسخر و ضرب و شتم ناشی از کینه یا احساس گناه قرار می داد ، به محل بیگاری اعزام می گردید . به نمایش گذاشتن محکومان در فرانسه ، برغم انتقادات شدید ، همچنان تا ۱۸۳۷ ادامه یافت . رئال این مجازات ها را "صحنه های نفرت انگیز" توصیف کرد . اینگونه مراسم سرانجام در آوریل ۱۸۴۸ مل ترویج اندیشه ، نابرابری ، رسانه و قدرت...

اگر هیچکس دنبال لذت نمی بود و اگر تنها راحتی و سکون خاطر ارزشمند بود ، هدیه ی من ناچیز می نمود ؛ این هدیه وجد است و آذرخشی که در قلب آن می درخشد - ژرژ باتای (مجرم)... کانت نوشته است :" در فلسفه ی جدید و معاصر ، پرسشی از سنخ دیگر و استسفاری انتقادی به شیوه ی دیگر مطرح است . مسأله ای که دقیقا با پرسش از روشنگری ، و یا در این متن درباره ی انقلاب آغاز شد ؛ سنت انتقادی نوین این پرسش را مطرح می کند : زمان حاضر ما چیست ؟ و میدان حاضر تجربه ی ممکن ما کدام است ؟ این مسأله ارتباطی با تحلیل حقیقت ندارد ، بلکه بیشتر پرسشی است در خصوص آنچه می توان به عنوان هستی شناسی زمان حال بدان اشاره کرد ، یعنی هستی شناسی خود ما ، و به نظر من چنین می رسد که در این لحظه ، انتخاب فلسفی موجود در فراروی ما همین است : می توان فلسفه ی انتقادی را برگزید که بطور کلی فلسفه ی تحلیلی حقیقت به نظر خواهد آمد و یا می توان شیوه انتقادی تفکر را انتخاب کرد که به شکل هستی شناسی خود ما و هستی شناسی زمان حال است . چنین فلسفه ای است که از هگل تا مکتب فرانکفورت ، از طریق نیچه و ماکس وبر ادامه یافت ، و شیوه ی تدبری را پایه نهاده که من نیز کوشیده ام در چارچوب آن کار کنم ."همچنین از متنی نقل قول می کنم که فوکو در آن -متأسفانه آخرین بار- شیوه ی کار خود را با متن دیگری مقایسه می کند که مشابه متن خود اوست و معنای آنرا غنا می بخشد :" ول ترویج اندیشه ، نابرابری ، رسانه و قدرت...

ترویج اندیشه ، نابرابری ، رسانه و قدرت...

مه. با همکاری کریستیان روون و ژاک ورژس متنی را به طرفداری از نهضت معروف به 'دفاع آزاد' تهیه می کند که درماده ی دوم آن گفته می شود :" اینکه من شایستگی و استحقاق دفاع از خودم را دارم ، به این علت نیست که قوانینی وجود دارد و به این علت نیست که من حقوقی دارم ؛ بلکه به میزانی که از خودم دفاع می کنم ، حقوقم موجودیت پیدا می کند و قانون به من احترام می گذارد . لذا پویایی دفاع ، قبل از هر چیز دیگر ، می تواند به قوانین و حقوق ارزشی را بدهد که برای ما ضروری است . حقوق ، اگر در بطن دفاع شکل نگیرد ، هیچ نیست . دفاع موجب پدید آمدن حقوق می شود و فقط دفاع است که می تواند بگونه ای ارزشمند به قانون نیرو و توان دهد ."در ماده ی سوم این بیانیه آمده است :" در عبارت 'دفاع از خود' وجود ضمیر 'خود' نقش و اهمیت اساسی دارد . در حقیقت قضیه عبارت است از ثبت زندگی ، موجودیت ، ذهنیت و واقعیت فرد در اعمال قوانین . دفاع از خود به معنای 'مقابله [به مثل] برای دفاع از خویش' نیست . زیرا مقابله برای دفاع از خویش یعنی اینکه انسان خود عدالت را اجرا کند ، یعنی اینکه خود را بصورت یک نهاد قدرت درآورد و به دلخواه خود رفتار کند . درحالیکه درست برعکس ، دفاع از خود یعنی خودداری از بازی دلخواه نهادهای قدرت و استفاده از حقوق برای محدود کردن دامنه ی اقدامهای آنان ."به گفته ی کریستیان روون ، این متن را خود فوکو تدوین کرده است .نیچه ترویج اندیشه ، نابرابری ، رسانه و قدرت...

ولی در سیاست ، دولتهای 'موج دوم' خود را بطور روزافزونی در مواجهه با نوعی تعارض جدید ناشی از جدایی تولید از مصرف ، مستأصل دیدند . تأکید مارکسیست ها بر تضاد طبقاتی ، بطور منظم بر تعارض وسیعتر و عمیق تری که از تضاد بین خواسته های تولیدکنندگان (کارگران و مدیران هردو ) در مورد افزایش حقوق ، سود و مزایا و خواسته های متضاد با آن از طرف مصرف کنندگان ( منجمله خود همان کارگران ) برای قیمت های پایین تر ، ناشی شده بود سرپوش گذاشت . اهرم سیاست اقتصادی بر این نقطه اتکاء داشت .گسترش نهضت مصرف کننده در ایالات متحد ، قیامهای اخیر لهستان علیه افزایش قیمت ها توسط دولت ، مباحثات بی پایان در بریتانیا بر سر قیمت ها و سیاست های تعیین حقوق و دستمزد ، منازعات مرگبار ایدوئولوژیک در اتحاد جماهیر شوروی درباره ی اولویت صنایع سنگین بر کالاهای مصرفی یا بالعکس ، همگی وجوه تعارض عمیقی هستند که در همه ی جوامع اعم از سوسیالیست و سرمایه دار به دنبال جدایی تولید از مصرف ( صنعتی شدن ) بوجود آمده است . نه تنها سیاست بلکه فرهنگ نیز تحت تأثیر این شکاف شکل گرفته است . زیرا این شکاف تمدنی بوجود آورد که بیش از هر تمدن دیگر در تاریخ پول پرست ، آزمند ، تاجرمسلک و حسابگر بوده است . لزومی ندارد که انسان مارکسیست باشد تا با مانیفست کمونیست در این ادعانامه ی مشهور علیه جامعه ی جدید هم عقیده باشد ، در آنجا که می گوید : "دیگر بین ان ترویج اندیشه ، نابرابری ، رسانه و قدرت...

یکبار به مترسکی گفتم : " لابد از ایستادن در این دشت خلوت خسته شده اى ؟" گفت : " لذت ترساندن عمیق و پایدار است ، من از آن خسته نمی شوم ."دمی اندیشیدم و گفتم : " درست است ؛ چونکه من هم مزه ی این لذت را چشیده ام ."گفت : " فقط کسانی که تن شان از کاه پر شده باشد این لذت را می شناسند ."آنگاه من از پیش او رفتم ، و ندانستم که منظورش ستایش از من بود یا خوار کردن من .یکسال گذشت و در این مدت مترسک فیلسوف شد .هنگامی که باز از کنار او می گذشتم دیدم دو کلاغ دارند زیر کلاهش لانه می سازند .پیامبر و دیوانه ( جبران خلیل جبران ) ترویج اندیشه ، نابرابری ، رسانه و قدرت...

با رشد 'تولید انبوه' ، نخبگان جدید صنعتی به بازاهای بزرگ تر و زمینه های تازه ای برای سرمایه گذاری احتیاج پیدا کردند . در دهه های ۱۸۸۰ و ۱۸۹۰ زمامداران اروپا مقاصدشان را با گستاخی تمام بیان مى کردند . سیاستمدار بریتانیایی جوزف چمبرلن علنا اظهار داشت : "امپراطوری یعنی تجارت ." نخست وزیر فرانسه ژول فری از این هم صریح تر بود ، وی اعلام داشت : "آنچه فرانسه احتیاج دارد بازارهایی برای صنایع ، صادرات و سرمایه است ." رهبران اروپا که نسل در نسل با نوسانات متناوب رونق و رکود دست بگریبان و با بیکاری مزمن مواجه بودند ، این وحشت دائمی فکرشان را بخود مشغول می داشت که اگر توسعه ی مستعمراتی متوقف شود ، بیکاری منجر به انقلاب مسلحانه در داخل مملکت خواهد شد .معهذا امپریالیسم کلان تنها از نیازهای اقتصادی منشاء نمی گرفت . ملاحظات استراتژیک ، هیجانات مذهبی ، ایدئالیسم و ماجراجویی هم در آن نقش داشتند . تبعیض نژادی نیز که مبتنی بر پیشفرض ضمنی برتری نژاد سفید یا برتری اروپائیان بود در آن تأثیر داشت . بسیاری از اروپائیان این کشورگشایی ها را فریضه ای مذهبی می دانستند . کیپلینگ (۱۹۳۶-۱۸۶۵ داستان نویس انگلیسی) جانفشانی میسیونرهای اروپایی را در گسترش مسیحیت و تمدن ، که البته منظور همان تمدن موج دوم (صنعتی) است ، در عبارتی تحت عنوان "مسئولیت انسان سفیدپوست" خلاصه می کند . زیرا استعمارگران ، تمدن های موج اول (کشور ترویج اندیشه ، نابرابری ، رسانه و قدرت...

هر تمدنی باید به فرزندان خود چگونگی مواجهه با زمان و فضا را بیاموزد . باید از طریق اسطوره ها و استعاره ها یا نظریه های علمی ، چگونگی نظام طبیعت را تبیین نماید و باید رهنمودهایی برای پی بردن به اینکه چرا حوادث اینطور اتفاق می افتد فراهم آورد .بنابراین تمدن موج دوم با رشد و تکامل خود یک تصویر کاملا جدید از واقعیت خلق کرد که بر فرضیات خاص خود درباره ی زمان و فضا ، ماده وعلیت مبتنی بود . با جمع آوری قطعاتی از لابلای گذشته و ترکیب آنها بشیوه ای جدید و بکار گماردن تجربه و آزمون های تجربی ، شیوه ی ادراک بشر را از جهان اطرافش و رفتارهای وی را در زندگی روزمره شدیدا دگرگون ساخت .[...]هر تمدنی باید بتواند علت وقوع حوادث را تبیین نماید ، حتی اگر این تبیین ۹ قسمت رمز و راز و فقط ۱ قسمت آن تجزیه و تحلیل باشد ، در غیر اینصورت قادر نخواهد بود زندگی افراد را بنحوی مؤثر برنامه ریزی نماید . مردم برای اجرای امر و نهی های فرهنگ شان باید مطمئن باشند که رفتارشان ثمراتی ببار می آورد . و این مستلزم آن است که پاسخ هایی هرچند ضمنی برای پرسش ها و چراهایی که پیوسته بشر خود را با آن مواجه می دید ارائه شود . تمدن موج دوم با یک نظریه ی محکم که به نظر می رسید برای تبیین همه ی امور کافی باشد وارد میدان شد .... در واقع علیت نیوتونی یا مکانیکی که با گسترش انقلاب صنعتی در اروپا مقبولیت عام پیدا کرد ، واقعیت صنعتی را م ترویج اندیشه ، نابرابری ، رسانه و قدرت...

وقتی ما تکنولوژی های نوین انرژی را با شیوه های جدید ذخیره و انتقال آن ترکیب کنیم ، امکانات بسیار وسیعتری در اختیار خواهیم داشت . جنرال موتورز ساخت یک باطری جدید و کارآتری را برای اتوموبیل اعلام کرده است که در ماشین های برقی مورد استفاده قرار می گیرد ، محققین ناسا یک سیستم ذخیره ای به نام 'ردوکس' اختراع کرده اند که به عقیده ی آنان هزینه ی تولید آن یک سوم هزینه ی باطری های معمولی (سرب و اسید) خواهد بود . در آینده ای نچندان دور ما به کشف مافوق هادی هایی حتی ورای محدوده ی علم 'معمول' نائل خواهیم شد . 'امواج تسلا' انرژی را با حداقل استهلاک منتقل خواهند کرد .با اینکه غالب این تکنولوژی ها هنوز در مراحل اولیه ی توسعه هستند و بسیاری از آنها بطور مسخره ای غیرعملی می باشند ، اما بقیه بدون شک در آستانه ی استفاده ی تجاری قرار گرفته اند یا در یکی دو دهه ی آینده قرار خواهند گرفت . از همه مهمتر واقعیتی است که مورد مساحمه قرار گرفته و آن اینکه پیشرفت های غیرمنتظره ی عظیم غالبا از یک تکنولوژی واحد منتج نشده اند بلکه با به هم آمیختن مبتکرانه ی چند تکنولوژی بوجود آمده اند . بدین ترتیب می توان شاهد بود که فتوولتائیک های خورشیدی برای تولید الکتریسیته بکار روند و این الکتریسیته به نوبه ی خود در رها ساختن هیدروژن از آب بنحوی که بتوان در اتوموبیل ها بکار برد مورد استفاده واقع شود . امروزه ما هنوز در مرحله ترویج اندیشه ، نابرابری ، رسانه و قدرت...

حافظه را می توان به دو دسته تقسیم کرد : حافظه ی صرفا شخصی یا خصوصی و حافظه ی مشترک یا اجتماعی . حافظه های غیرمشترک یا خصوصی با مرگ شخص می میرند . اما حافظه ی اجتماعی جاودانه به زندگی ادامه می دهد . توانایی حیرت انگیز ما در بایگانی و فراخواندن حافظه های مشترک راز موفقیت تکاملی نوع بشر است . در نتیجه هر چیز که بتواند تغییرات عمده ای در شیوه ساختن ، انباشت یا استفاده از حافظه ی اجتماعی مان ایجاد کند ، آینده ی بشر را دگرگون کرده است .بشر توانسته است دو بار در طول تاریخ حافظه ی اجتماعی اش را بشیوه ای انقلابی دگرگون کند . امروزه با ساختن سپهر اطلاعاتی جدید در آستانه ی تحول دیگری قرار گرفته ایم .در آغاز گروه های انسانی بناچار خاطرات مشترک خود را در همان جایی ذخیره می کردند که خاطرات شخصی را ، یعنی در مغزهای افراد . ریش سفیدان قبیله ، خردمندان و دیگران این خاطرات را بصورت تاریخ ، اسطوره ، روایات و سرود و امثال آن به فرزندان خود منتقل می ساختند . چگونگی برپا کردن آتش ، بهترین شیوه ی تله گذاشتن برای یک پرنده ، چگونگی بستن الوار به یکدیگر جهت ساختن وسیله ای برای عبور از رودخانه ، یا آرد کردن لوف یا تیز کردن خیش یا نگهداری از گاوهای نر ، همگی تجربه ی انباشته شده ی گروه بود که در نورون های عصبی و سلول های نوروگلی و سیناپس های افراد بشر ذخیره می شد .تا زمانی که وضع بدین ترتیب بود ، حجم حافظه ی ا ترویج اندیشه ، نابرابری ، رسانه و قدرت...